سی پپ چیست؟

سی پپ (CPAP) یک دستگاه کمک تنفسی است که فشار هوا را وارد مسیر هوایی بیمار کرده تا تنفس بهبود یابد. کاربرد سی پپ برای بیمارانی است که مشکل گرفتگی مسیر تنفسی دارند. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که سی پپ چیست و چگونه  عملکرد سی پپ به بیماران تنفسی کمک خواهد کرد. همچنین به نکاتی خواهیم پرداخت که در خرید CPAP باید مورد توجه قرار گیرد.

دستگاه سی پپ چیست؟

سی پپ یا Continuous Positive Airway Pressure یک دستگاه کمک تنفسی است که به بیماران کمک می‌کند تا جریان هوا را وارد ریه‌های خود کرده و به آسانی نفس بکشند. مشکلات تنفسی یکی از عواملی است که نه تنها منجر به عوارض جسمی در بیماران می‌شود، بلکه باعث کم‌خوابی بیمار در طول شب و خستگی مفرط در روز می‌شود. عملکرد CPAP بر روی درمان بیماری‌های آپنه تنفسی و خروپف موثر است.

آشنایی با کاربرد دستگاه سی پپ

بدن انسان برای اینکه در طول روز بتواند فعالیت‌های روزمره را انجام دهد، نیاز به خواب و استراحت کامل در شب دارد. اما بروز مشکلات تنفسی باعث می‌شود تا برخی از افراد نتوانند خواب خوبی را تجربه کنند. در چنین شرایطی استفاده از CPAP به بیماران کمک می‌کند تا در خواب تنفس راحتی داشته باشند.

عملکرد سی پپ به این شکل است که فشار هوای ضعیف را وارد ریه بیمار می‌کند تا مسیر تنفسی باز بماند و نفس کشیدن برای فرد راحت باشد. از سی پپ برای درمان بیماری‌های زیر استفاده می‌شود:

1. نارسایی هیپوکسمیک تنفسی: در نارسایی حاد تنفسی، تبادل گاز اکسیژن و دی‌اکسید کربن در بدن به‌درستی انجام نمی‌شود. به همین دلیل شاهد کاهش میزان اکسیژن خون یا هیپوکسمی هستیم. کاربرد سی پپ در این بیماری باعث کاهش مشکل و افزایش اکسیژن در سطح خون می‌شود؛
2. بیماری آپنه انسدادی خواب: افراد بسیاری در موقع خواب دچار تنگی نفس می‌شوند. اگر این تنگی نفس حاد و برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، اکسیژن به مغز و اندام‌های حساس نمی‌رسد و باعث اختلال در عملکرد آن‌ها می‌شود. در آپنه انسدادی خواب که مجاری فوقانی هوا در سیستم تنفسی مسدود می‌شود با استفاده از سی پپ، امکان بهبود تنفس بیمار فراهم می‌شود؛
3. مشکلات ریوی ناشی از نارسایی قلبی: در بیماران قلبی که مدت طولانی مشکل دارند شاهد عوارض ریوی هستیم. عدم تنفس منظم بر روی عملکرد قلب تاثیر منفی می‌گذارد. استفاده از سی پپ برای بهبود تنفس بر روی عملکرد قلب تاثیر مثبت می‌گذارد؛
4. خروپف شدید: انسداد مسیرهای تنفسی در هنگام خواب موجب ایجاد خروپف می‌شود. این صدا نه تنها باعث آزار اطرافیان می‌شود بلکه در برخی از اوقات امکان خواب راحت را از بیمار می‌گیرد. عملکرد دستگاه سی پپ به چنین افرادی کمک می‌کند تا در خواب راحت تنفس کنند و مجاری تنفسی آن‌ها باز باقی بماند.

آشنایی با کارکرد دستگاه سی پپ

دستگاه سی پپ فشار مثبت را به آرامی و از طریق ماسکی که بر روی صورت قرار می‌گیرد وارد مجاری تنفسی می‌کند. این دستگاه ساختار ساده‌ای دارد. مهمترین اجزای CPAP عبارت‌اند از:

1. موتور: که در واقع یک کمپرسور کوچک است. این کمپرسور جریان هوا را فشرده کرده و برای بازگشایی انسداد سیستم تنفسی از آن استفاده می‌کند. فیلتر مستقر در مسیر هوا به کمپرسور جلوی ذرات گرد و غبار را می‌گیرد؛
2. خرطومی : این خرطومی وظیفه انتقال جریان هوا از دستگاه به ماسک نصب شده بر روی صورت بیمار را برعهده دارد؛
3. ماسک: که بینی یا دهان(یا هردو) را می‌پوشاند. ماسک‌ها دارای مدل‌های مختلفی هستند که بر حسب کاربرد سی پپ و نیاز بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرند؛
4. رطوبت‌ساز: در مدل‌های جدید دستگاه CPAP، مخزن آب کوچکی قرار دارد تا هوای استنشاقی مرطوب شود و موجب خشکی دهان و گلوی بیمار نگردد.

انواع سی پپ

حالا که می‌دانیم CPAP چیست و چه کاربردی دارد، بهتر است با انواع آن نیز آشنا شویم تا با توجه به بیماری خود اقدام به خرید سی پپ کنید:

1-    سی پپ با فشار ثابت

این دستگاه فشار ثابت مثبت را به‌صورت مداوم و بدون تغییر وارد سیستم تنفسی بیمار می‌کند تا فرآیند دم و بازدم بهبود یابد.

2-    سی پپ با فشار خودکار (Auto CPAP)

عملکرد سی پپ در این مدل متفاوت است. با استفاده از میکروپروسسوری موجود بر روی دستگاه به آنالیز تنفس بیمار و شدت خروپف پرداخته می‌شود و با توجه به این معیار، میزان جریان هوای ورودی به دستگاه تنفسی تغییر می‌کند.

کسانی که دچار آپنه انسدادی خواب هستند و با توجه به شرایط خواب، شدت تنفس و خروپف آن‌ها تغییر می‌کند از این دستگاه استفاده می‌کنند.

عوارض سی پپ چیست؟

سی پپ از تجهیزات کمک تنفسی است که به بیماران کمک می‌کند تا خواب راحتی را تجربه کنند. به‌طور کلی CPAP عوارض زیادی را برای بیمار ندارد. ولی برای استفاده از این دستگاه باید با پزشک متخصص مشورت کرد. مهمترین عوارضی که بیماران از این دستگاه گزارش می‌کنند:

1. خشکی گلو، بینی و مجاری تنفسی: جریان هوایی که توسط CPAP وارد سیستم تنفسی می‌شود موجب خشکی گلو یا دهان می‌گردد. در مدل‌های CPAP که دارای مرطوب‌ساز هستند این مشکل تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کند. همچنین برای کاهش گرفتگی بینی از اسپری سالین استفاده می‌شود.
2. فوبیا یا ترس از ماسک در خواب: یکی از مشکلاتی که استفاده‌کنندگان از CPAP دارند، ترس از نصب ماسک بر روی صورت در هنگام خواب است. البته این مشکل به مرور زمان برطرف خواهد شد. استفاده از ماسک‌های داخل بینی تا حدود زیادی این فوبیا را برطرف می‌کند.

چه مدت زمانی طول می‌کشد تا تاثیر و کاربرد سی پپ مشخص شود؟

عملکرد سی پپ به شکلی است که بیماران مبتلا به آپنه تنفسی بعد از اولین استفاده، متوجه تغییر در تنفس خوب و خواب راحت‌تر می‌شوند. البته برخی از بیماران برای اینکه به دستگاه عادت کنند به زمان بیشتری نیاز دارند. استفاده مستمر از دستگاه سی پپ کمک قابل توجهی به کاهش اختلالات تنفسی خواهد کرد.

نتایج استفاده از سی پپ در درازمدت

1. کاهش مشکلات تنفسی، برطرف شدن خروپف و افزایش کیفیت خواب شبانه
2. پیشگیری از مشکلات قلبی، عروقی یا کاهش اکسیژن رسانی به اندام‌های تحتانی؛
3. کاهش فشار خون، گلوکز و کلسترول خون؛
4. افزایش انرژی در طول روز به علت اکسیژن‌رسانی مناسب به اندام‌ها و مغز؛
5. عدم نیاز به جراحی‌های سیستم تنفسی.

راهنمای خرید سی پپ

برای خرید انواع CPAP باید به عملکرد و کاربرد آن‌ها توجه داشت. خرید یک مدل مناسب دستگاه تنفسی به بیمار کمک می‌کند تا مشکلات خود را سریع درمان کرده و به نتیجه مدنظر برسد. در هنگام خرید سی پپ توجه به نکات زیر ضروری است:

1- دریافت نسخه از پزشک معالج

هر چند که عملکرد سی پپ عوارض جدی ندارد، اما قبل از خرید دستگاه با پزشک معالج خود مشورت کنید. پزشک با توجه به نوع بیماری و وضعیت آن ممکن است توصیه به خرید CPAP یا BiPAP نماید.

2- خرید از فروشگاه‌های معتبر

برای اینکه بیماری آپنه انسدادی خواب یا سایر مشکلات تنفسی را درمان کنیم باید یک دستگاه مناسب خریداری کنیم. علاوه‌بر مدل دستگاه باید به برند نیز توجه داشته باشیم. برندهای لوون اشتاین، رسمد، BMC، سفام، هاف، فیلیپس و… از مهمترین شرکت‌های عرضه‌کننده سی پپ در ایران هستند.

همچنین هنگام خرید باید به اعتبار فروشگاه نیز توجه داشته باشید تا کالای با گارانتی و خدمات پس از فروش به شما تحویل داده شود.

3- دریافت اطلاعات کامل از فروشنده یا کاتالوگ

هنگام خرید به مطالعه کاتالوگ دستگاه بپردازید تا اطلاعات کاملی درباره نحوه استفاده از دستگاه داشته باشید. همچنین از فروشنده بخواهید تا آموزش اتصال قطعات به یکدیگر و نحوه کار با آن را به شما ارائه دهد.

4- توجه به میزان صدای دستگاه

از آنجایی که عملکرد سی پپ توسط یک کمپرسور شکل می‌گیرد، در هنگام خرید حتماً درباره میزان صدای دستگاه سوال کنید. اگر به وجود صدا در هنگام خواب حساس هستید، به سراغ مدل‌های کم صدا بروید.

5- انتخاب نوع ماسک مناسب با صورت بیمار

دستگاهی را خریداری کنید که ماسک آن متناسب با صورت بیمار باشد. خوشبختانه سی پپ‌ها دارای انواع مدل ماسک هستند که برحسب شرایط و عادات بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند.

6- محل قرارگیری دستگاه سی پپ

برای اینکه از کاربرد سی پپ به شکل درستی استفاده شود، باید دستگاه را در یک محل ثابت و بدون شیب قرار داد تا موتور آن فشار هوا را با کمترین صدا وارد سیستم تنفسی بیمار کند.

7- قیمت خرید انواع سی پپ

قیمت یکی از ملاک‌های مهم در خرید دستگاه سی‌پپ است. مقایسه قیمت‌ها در فروشگاه‌های آنلاین یک شیوه مناسب برای خرید است. از آنجایی که سی پپ برای استفاده در بلند مدت خریداری می‌شود، در کنار قیمت به کیفیت کالا نیز توجه داشته باشید.

سخن پایانی

شناخت اینکه سی پپ چیست به بیماران کمک می‌کند تا از آن برای کاهش عوارض بیماری‌هایی نظیر آپنه انسدادی خواب یا هیپوکسمی استفاده کنند. کاربرد سی پپ در بسیاری از موارد به بیماران کمک می‌کند تا خواب راحتی داشته باشند. عملکرد سی پپ ساده است و استفاده از آن نیاز به مهارت خاصی ندارد.