همه چیز درباره اکسیژن ساز

غلیظ کننده اکسیژن یا اکسیژن ساز از تجهیزات پزشکی است که از آن در خانه و مراکز درمانی استفاده می‌شود. کاربرد اکسیژن ساز، تامین اکسیژن خون در بیمارانی است که سطح اکسیژن خون دچار کاهش شده است. عملکرد دستگاه اکسیژن ساز بسیار مهم است، زیرا جلوی آسیب‌های جدی به بیمار را می‌گیرد. در ادامه به این می‌پردازیم که اکسیژن ساز چیست و برای خرید آن باید به چه نکاتی توجه کنیم:

دستگاه اکسیژن ساز چیست؟

اکسیژن ساز (Oxygen Concentrator) دستگاهی است که با تغلیظ اکسیژن، کاهش اکسیژن خون در بدن بیماران را جبران می‌کند. در حالت معمولی در هوا 78 درصد نیتروژن، 21 درصد اکسیژن و 1 درصد سایر گازها وجود دارد. این اکسیژن برای تنفس معمولی کاملاً مناسب است، اما در بیمارانی که نیاز به تنفس دارند باید حجم اکسیژن افزایش پیدا کند.

نحوه عملکرد دستگاه اکسیژن ساز به این شکل است که هوا را دریافت کرده و با فشرده‌سازی، نیتروژن آن را می‌گیرد. به طوری که میزان اکسیژن هوا را به خلوص 90 درصدی می‌رساند. این اکسیژن که به اکسیژن پزشکی نیز معروف است برای درمان بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آشنایی با کاربرد اکسیژن ساز

تا همین چند سال پیش برای تامین اکسیژن مورد نیاز بیماران در خانه یا مراکز درمانی باید از کپسول‌های سنگین اکسیژن استفاده می‌شد. این کپسول‌ها پس از استفاده اکسیژن آن باید برای شارژ به مراکز خصوصی انتقال پیدا می‌کردند.

اما در دستگاه‌های اکسیژن ساز، با استفاده از هوای محیط، اکسیژن مورد نیاز برای بیماران تولید شود. حمل و نقل این نوع از دستگاه‌ها آسان است به همین دلیل کاربرد اکسیژن ساز افزایش پیدا کرده است.

معرفی انواع دستگاه‌های اکسیژن ساز

حالا که می‌دانیم اکسیژن ساز چیست، بهتر است با انواع آن نیز آشنا شویم تا امکان انتخاب یک مدل متناسب با نیازمان را داشته باشیم. دستگاه‌های اکسیژن ساز در 2 حالت قابل حمل و ثابت عرضه می‌شوند:

دستگاه اکسیژن ساز ثابت

این مدل از دستگاه‌ها با حجم‌های 3،5،،8 و 10 لیتر اکسیژن در دقیقه عرضه می‌شوند. این دستگاه‌های دارای چرخ هستند که امکان حمل آن‌ها را در منزل یا اتاق‌های درمانگاه فراهم می‌کند. سایز بزرگ مخزن در این نوع از دستگاه‌ها موجب می‌شود تا در تامین اکسیژن مورد نیاز بیماران مشکلی وجود نداشته باشد.

دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل (پرتابل)

کاربرد اکسیژن ساز برای بیمارانی است که دارای مشکلات تنفسی یا قلبی، عروقی هستند. امکان حمل دستگاه برای چنین بیمارانی یک ضرورت است. دستگاه‌های قابل حمل با حجم 2،3 و 5 لیتر ساخته شده‌اند تا امکان حمل آن‌ها وجود داشته باشد و از آن‌ها در مسافرت‌ها یا اقامت بیرون از شهر استفاده کرد.

اکسیژن ساز پرتابل از تکنولوژی Implus استفاده می‌کند. این فناوری توانایی تشخیص میزان دم و بازدم بیمار را دارد و بر این اساس اکسیژن مورد نیاز تولید می‌شود. این ویژگی موجب می‌شود تا مصرف انرژی دستگاه مدیریت شود و شارژ باتری خالی نشود. دستگاه پرتابل را می‌توان به جریان 220 ولت برق شهری یا ۱۲ ولت فندک خودرو متصل کرد و دستگاه را در همۀ شرایط مورد استفاده قرار داد.

مزایا و معایب استفاده از اکسیژن ساز

تمامی تجهیزات پزشکی دارای مزایا و معایبی هستند. قبل از تهیه و خرید هر دستگاهی باید با مزایای آن‌ها آشنا شویم تا بهترین وسیله را برای تامین نیازهای‌مان خریداری کنیم.

مزایای دستگاه اکسیژن ساز

1. امکان استفاده از دستگاه اکسیژن ساز در هر مکان و هر زمانی؛
2. عدم نیاز به حمل و نقل دستگاه و پر کردن کپسول اکسیژن؛
3. قیمت مناسب و همیشگی بودن، با خرید دستگاه اکسیژن ساز همیشه به اکسیژن با خلوص بالا دسترسی خواهید داش
4. و…

معایب دستگاه اکسیژن ساز

1. دستگاه‌های اکسیژن ساز برای تولید اکسیژن مورد نیاز برای 24 ساعت باید حداقل گنجایش حجمی 5 لیتر را داشته باشند؛
2. وضعیت شارژ اکسیژن باید همیشه مد نظر قرار گیرد تا در زمان نیاز دستگاه شارژ کافی داشته باشد.

آشنایی با اجزای دستگاه اکسیژن ساز

برای آشنایی با عملکرد دستگاه اکسیژن ساز باید با  اجزای آن آشنا شویم:

1- فیلترها

کاربرد اکسیژن ساز این است که اکسیژن خالص بدون هیچ‌گونه آلودگی را به بیمار انتقال دهد. فیلترها این وظیفه مهم را برعهده دارند تا تمامی آلودگی‌ها را حذف کنند:

• فیلتر پلی‌اورتان: این فیلتر که از جنس ابر صنعتی است، گرد و غبار هوا را جذب می‌کند. این فیلتر باید به صورت دوره‌ای (هفتگی) شستشو داده شود تا عملکرد خود را به درستی انجام دهد؛
• فیلتر هپا: یک فیلتر کاغذی است که وظیفه تصفیه جریان هوا را بر عهده دارد؛
• فیلتر آنتی‌باکتریال: وظیفه دارد باکتری‌ها و ذرات ریز موجود در هوا را حذف کند تا اکسیژنی سالم وارد سیستم تنفسی بیمار شود.

2-نقش کمپرسور در عملکرد دستگاه اکسیژن ساز

کمپرسور وظیفه دارد تا هوای محیط اطراف را به سمت فیلترها پمپاژ کند. کیفیت کمپرسور در عملکرد دستگاه اکسیژن ساز و میزان صدای دستگاه تاثیر دارد.

3-شیر برقی

وظیفه شیر برقی، انتقال هوای ورودی به سمت سیلندرهای زئولیت و خارج کردن نیتروژن از سیلندرها است.

4-سیلندر زئولیت

اسیدها ادر اکسیژن سازها 2 سیلندر حاوی زئولیت وجود دارد که وظیفه جذب گاز نیتروژن را از هوای ورودی بر عهده دارند. زئولیت ماده‌ای معدنی است که در صنایع به عنوان جاذب سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5-مخزن اکسیژن

مخزن وظیفه ذخیره و نگهداری اکسیژن را بر عهده دارد.

6-فلومتر

یک سانتی متر مدرج که درجه‌هایی بر حسب لیتر بر دقیقه دارد. فلومتر وظیفه تنظیم میزان اکسیژن خروجی را برحسب لیتر بر دقیقه بر عهده دارد.

7-لیوان مرطوب کننده

برای اینکه اکسیژن دارای رطوبت کافی باشد از داخل این لیوان آب عبور می‌کند. آب داخل لیوان حاوی آب مقطر یا آب تصفیه شده است.

آشنایی با طرز کار دستگاه اکسیژن ساز

هوای محیط توسط کمپرسور به داخل فیلترها کشیده می‌شود تا ذرات معلق آن گرفته شود و انواع باکتری‌ها از بین برود. سپس این هوا وارد سیلندرهای زئولیت می‌شود. گرانول‌های زئولیت به‌عنوان جاذب سطحی، نیتروژن موجود در داخل هوا را جذب می‌کنند و خلوص اکسیژن را تا حدود 90 درصد افزایش می‌دهند.

اکسیژن خالص از خروجی سیلندر به سمت مخزن دستگاه انتقال می‌یابد. در مرحله آخر، اکسیژن از مخزن از یک فیلتر عبور کرده و وارد فلومتر تنظیم جریان می‌شود و از آنجا وارد لیوان مرطوب‌کننده می‌شود. در نهایت اکسیژن از طریق نازل برای تنفس بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خرید انواع اکسیژن ساز

اگر بیمار نارحتی قلبی در منزل دارید یا اعضای خانواده دچار مشکلات ریوی و تنفسی هستند، وجود یک دستگاه اکسیژن ساز در خانه ضروری است. چنین دستگاهی به راحتی قابل راه‌اندازی و استفاده است.

به کارگیری اصولی از اکسیژن ساز در مواقع اورژانسی جلوی بسیاری از تنش‌های قلبی یا تنفسی را می‌گیرد. برای خرید اکسیژن ساز بهتر است از پزشک معالج یا کارشناس تجهیزات پزشکی مشورت بگیرید.

سخن پایانی

آشنایی با اینکه اکسیژن ساز چیست برای کسانی ضروری است که در منزل از بیماران قلبی یا ریوی نگهداری می‌کنند. کاربرد دستگاه اکسیژن ساز این است که بدون نیاز به کپسول اکسیژن و فقط با استفاده از هوای محیط، اکسیژن مورد نیاز برای بیماران را تامین می‌کند. عملکرد دستگاه اکسیژن ساز بسیار ساده است و با یک آموزش ساده می‌توان از آن در خانه یا مرکز درمانی استفاده کرد. در هنگام خرید اکسیژن ساز باید به ظرفیت مقدار اکسیژن مورد نیاز برای بیمار توجه داشت.